دانشنامه قطعات
لاندا الکترونیک
امروزه، استفاده از تجهیزات الکترونیکی با کارایی بالا و دقت عملکردی نقش بسزایی در پیشرفت فناوری و صنعت دارد. مقاومت الکتریکی مدل Pro ارائه شده، با توجه به نیازهای متنوع در عرصه‌های مختلف، طراحی و تولید‌شده‌است تا به شما این امکان را بدهد که با دقت و اطمینان بیشتری در پروژه‌های الکترونیکی خود پیش بروید. این محصول با در نظر گرفتن استانداردهای فنی و کیفی، به شما کمک می‌کند تا به بهترین نتایج دست یابید بدون اینکه نگران تغییرات ناخواسته در مدارهای الکتریکی خود باشید.
مقاومت‌های الکتریکی مدل Pro به دلیل انعطاف‌پذیری و تنوع در انواع، پاسخگوی نیازهای گسترده‌ای از جمله در دستگاه‌های دقیق اندازه‌گیری، سیستم‌های کنترل صنعتی و وسایل الکترونیکی مصرفی است. از ویژگی‌های بارز این محصول میتوان به توان مجاز و تلرانس مقاومت بالا، مقاومت در برابر تغییرات دما و ولتاژ، و همچنین عمل‌کرد قابل اعتماد در محیط‌های مختلف اشاره کرد.
- توان مجاز و تلرانس مقاومت بالا، اطمینان از عمل‌کرد پایدار در شرایط مختلف
- مقاومت‌های کربنی و لایه‌ای، ارائه دقت و قابلیت اطمینان بالا در مدارات
- پتانسیومتر و رئوستا، امکان تنظیم دقیق مقاومت برای کنترل بهینه
- مقاومت‌های تابع نور و حرارت، فراهم کردن عمل‌کرد متناسب با شرایط محیطی
- مقاومت‌های وابسته به میدان مغناطیسی، برای استفاده‌های خاص و دقت بالا
خازِن انباره یا کاپاسیتور وسیله‌ای الکتریکی است که می‌تواند بار الکتریکی (و بنابراین انرژی الکتریکی) را در خود ذخیره کند. انواع مختلفی از خازن‌ها وجود دارد اما همه آن‌ها شامل دست کم دو هادی هستند که توسط یک عایق، از یکدیگر جدا شده‌اند. نام این هادی‌ها صفحات خازن است. صفحات خازن می‌توانند از جنس رسانا مانند فلز یا آب نمک باشند. عایق دی الکتریک نیز لایه‌ای عایق است که بین صفحات خازن قرار می‌گیرد و ظرفیت خازن را افزایش می‌دهد، و جنس آن می‌تواند از شیشه، هوا، سرامیک، پلاستیک، میکا، کاغذ و … باشد.
خازن‌ها کاربردهای وسیعی دارند. آن‌ها به همراه مقاومت‌ها، در مدارات تایمینگ استفاده می‌شوند. همچنین از خازن‌ها برای صاف کردن سطح تغییرات ولتاژ مستقیم استفاده می‌شود. از خازن‌ها در مدارات به‌عنوان فیلتر هم استفاده می‌شود؛ زیرا خازن‌ها به راحتی سیگنال‌های متناوب را عبور می‌دهند ولی مانع عبور سیگنال‌های مستقیم می‌شوند.
خازن را با حرف C که ابتدای کلمه capacitor است نمایش می‌دهند.
با توجه به اینکه بار الکتریکی در خازن ذخیره می‌شود، برای ایجاد میدان‌های الکتریکی یکنواخت میتوان از خازن استفاده کرد. خازن‌ها می‌توانند میدان‌های الکتریکی را در حجم‌های کوچک نگه دارند؛ به علاوه میتوان از آن‌ها برای ذخیره کردن انرژی استفاده کرد.
ترانزیستور مهم‌ترین قطعهٔ مداری در الکترونیک است و برای تقویت یا قطع وصل سیگنال ها به عنوان سوئیچ به کار می‌رود. ترانزیستور یکی از ادوات حالت جامد است که از مواد نیمه‌رسانایی مانند سیلیسیم و ژرمانیم ساخته می‌شود. یک ترانزیستور در ساختار خود دارای پیوندهای نوع N و نوع P است.
ترانزیستورها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: ترانزیستورهای اتصال دوقطبی (BJT) و ترانزیستورهای اثر میدانی (FET). اِعمال جریان در BJTها، و ولتاژ در FETها بین ورودی و ترمینال مشترک، رسانایی بین خروجی و ترمینال مشترک را افزایش می‌دهد، از این‌رو سبب کنترل شدت جریان بین آن‌ها می‌شود. مشخصات ترانزیستورها به نوع آن‌ها بستگی دارد. شکل ظاهری ترانزیستورها با توجه به توان و فرکانس کاری متفاوت است.
در مدارهای آنالوگ، ترانزیستور در تقویت‌کننده‌ها (در تقویت سیگنال‌هایی مانند صوت، تصویر، رادیویی …) و منابع تغذیه تثبیت‌شده خطی و غیرخطی (منبع تغذیه سوییچینگ) به کار می‌رود. در مدارهای دیجیتال از ترانزیستورها به عنوان سوییچ (کلید) الکترونیکی استفاده می‌شود. امروزه ترانزیستورها به ندرت جداگانه، بلکه به‌هم‌پیوسته در مدارهای مجتمع یک‌پارچه به کار می‌روند. مدارهای دیجیتال شامل گیت‌های منطقی (logic gates)، حافظه با دسترسی تصادفی (RAM)، ریزپردازنده‌ها و پردازنده‌های سیگنال دیجیتال (DSP) هستند.
در الکترونیک چوک یا خفه کن القاگری است که برای مسدود کردن فرکانسهای بالاتر جریان متناوب AC در یک مدار الکتریکی استفاده می‌شود، به گونه‌ای که فرکانسهای پایین‌تر یا جریان مستقیم DC عبور می‌کند. یک چوک معمولاً شامل یک سیم پیچ الکتریکی است.
هرگاه یک هادی جریان الکتریکی را به صورت دوایری با مراکز مشترک بپیچیم یک نوع ساده از سیم‌پیچ خواهیم داشت.همین‌طور به نام‌های دیگری چون بوبین، یا سلف نیز شناخته می‌شود.
میدان مغناطیسی حاصل از سیم‌پیچ
با عبور جریان الکتریکی از سیم‌پیچ، درون و اطراف آن میدان مغناطیسی پدید می‌آید. در صورتی که سیم‌پیچ را ایده‌آل فرض کنیم (سیم‌پیچی که طول آن نسبت به مساحت آن بسیار بزرگتر است) میدان مغناطیسی در داخل سیم‌پیچ یکنواخت است و از میدان مغناطیسی خارج آن بسیار بیشتر است. اندازهٔ میدان مغناطیسی در دهانهٔ سیم‌پیچ نصف میدان مغناطیسی در میانهٔ آن (دور از لبه‌های آن) است.
مس از زمان اختراع آهنربای الکتریکی و تلگراف از دهه ۱۸۲۰م تا کنون در سیم کشی‌ها استفاده شده‌است. اختراع تلفن در سال ۱۸۷۶ تقاضای بیشتری برای سیم مسی به عنوان یک رسانای الکتریکی ایجاد کرد.
مس رسانای الکتریکی است و در بسیاری از دسته‌های سیم کشی برق مورد استفاده قرار می‌گیرد.سیم مسی در تولید برق، انتقال قدرت، توزیع برق، مخابرات، مدار الکترونیکی و انواع بی شماری تجهیزات الکتریکی استفاده می‌شود. مس و آلیاژهای آن نیز برای ایجاد اتصالات برق استفاده می‌شوند. سیم کشی در ساختمان‌ها مهم‌ترین بازار برای صنعت مس است.تقریباً نیمی از کل مس تولید شده برای ساخت سیم‌های الکتریکی و کابل‌های سیم کشی استفاده می‌شود.
آرمِیچِر (به انگلیسی: Armature) بخشی از موتور الکتریکی است که به آن ولتاژ ورودی اعمال می‌شود، یا بخشی از ژنراتور است که در آن ولتاژ تولید می‌شود. با توجه به ساختمان ماشین، هر کدام از بخش‌های چرخان (روتور) یا ایستاده (استاتور) می‌توانند به عنوان آرمیچر باشند.
در حالت ژنراتوری، هر چه تعداد حلقه‌های سیم‌پیچ آرمیچر بیشتر باشد و نیز هر چه خطوط قوای مغناطیسی آهنربای آن قوی‌تر باشد، یا هر چه سرعت گردش آرمیچر زیادتر باشد در نتیجه ولتاژ دو سر آرمیچر بیشتر خواهد شد.
سه عیب عمده در آرمیچرها اتصال کوتاه، اتصال سیم پیچ آرمیچر به بدنه و بازبودن مدار آرمیچر (قطع بودن سیم‌ها) است.
همچنین با چرخش آرمیچر میتوان مقدار بسیار کمی برق تولید کرد و انرژی مکانیک را به الکترونیک تبدیل کرد.
لامپ ال‌ای‌دی (به انگلیسی: LED lamp) نوعی از لامپ‌های حالت جامد است که از دیود نورگسیل برای روشنایی، استفاده می‌کند. این لامپ‌ها که در ابتدا بیشتر به عنوان یک چراغ قرمز رنگ در درون دستگاه‌های الکترونیکی کاربرد داشتند، با توجه به مصرف برق کم نسبت به سایر لامپ‌ها، عمر بسیار بالا و فناوری جدید ساخت به رنگ‌های دیگر توانسته‌اند جای خود را در صنعت روشنایی در دنیا باز کنند.
لامپ‌های LED کارایی و طول عمر و بازده انرژی بالایی دارند که چند برابر لامپ‌های رشته‌ای است و از دیگر لامپ‌های فلورسنت (به انگلیسی: Fluorescent lamp) به شکل قابل ملاحظه ای کارآمدتر هستند. ادعا شده که آن‌ها حتی قادر به انتشار بیش از ۳۰۰ لومن در هر وات توسط برخی از تولیدکنندگان LED هستند. پیش‌بینی می‌شود که بازار لامپ‌های LED در دهه آینده بیش از دوازده برابر شود؛ و این رقم از ۲ میلیارد دلار در آغاز سال ۲۰۱۴ تا ۲۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ رشد سالیانه ۲۵٪ داشته باشد. در شاخص بهبود راندمان مصرف نیز از سال ۲۰۱۶ به بعد، میزان مصرف انرژی لامپ‌های LED به حدود ۱۰ درصد میزان مصرف لامپ‌های رشته‌ای رسیده است.
LED مخفف کلمات Light emitting diode است که معنای دیود ساطع‌کننده نور را می‌دهد. دیودهای ساطع‌کننده نور در واقع جزء خانواده دیودها هستند که زیرگروه نیمه هادی‌ها به‌شمار می‌آیند. خاصیتی که LEDها را از سایر نیمه‌هادی‌ها متمایز می‌کند این است که با گذر جریان الکتریکی از آن‌ها مقداری انرژی به صورت نور از آن‌ها ساطع می‌شود.
در الکترونیک، پُتانسیومِتر (به انگلیسی: Potentiometer) (در محاوره POT) یک مقاومت سه پایانه با یک اتصال یا دکمه متحرک قابل تنظیم برای تقسیم ولتاژ است. اگر تنها دو ترمینال استفاده شود (یک سمت و جاروب کن) به عنوان یک مقاومت متغیر یا رئوستا (Rheostat) عمل می‌کند. پتانسومترها معمولاً برای کنترل دستگاه‌های الکتریکی مانند کنترل صدا در تجهیزات صوتی استفاده می‌شود. از پتانسیومتر میتوان برای تبدیل تغییر موقعیت به سیگنال الکتریکی، برای مثال در یک اهرمک استفاده کرد.
پتانسیومترها به ندرت به‌طور مستقیم برای کنترل توان زیاد (بیش از یک وات) استفاده می‌شوند، چرا که اتلافِ گرماییِ زیادی دارند. در عوض از آن‌ها برای کنترل بهرهٔ (Gain) تقویت کننده‌ها و در نتیجه برای تنظیم دامنهٔ سیگنال آنالوگ (مانند کنترل صدا در تجهیزات صوتی) بسیار استفاده می‌شود. برای مثالی دیگر، دیمر (تاریک کننده) از پتانسیومتر در مدار کنترل سوئیچینگ ترایاک و به‌طور غیر مستقیم برای کنترل نور لامپ استفاده می‌کند.
باتری وسیله‌ای متشکل از یک یا چند سلول الکتروشیمیایی با اتصالات خارجی است[۱] که برای تأمین انرژی دستگاه‌های الکتریکی مانند چراغ‌قوه، تلفن‌های همراه و خودروهای برقی استفاده می‌شود. تاریخچهٔ کشف باتری به دورهٔ اشکانیان در تیسفون (حوالی بغداد امروزی) می‌رسد.
هنگامی که یک باتری در حال تأمین توان الکتریکی است، ترمینال مثبت آن کاتد و ترمینال منفی آن آند است. ترمینالی که با علامت منفی مشخص شده‌است منبع الکترونهایی است که از طریق یک مدار الکتریکی خارجی به سمت ترمینال مثبت جریان می‌یابد. هنگامی که یک باتری به یک بار الکتریکی خارجی متصل می‌شود، یک واکنش اکسایش-کاهش واکنش دهنده‌های پر انرژی را به محصولات کم انرژی تبدیل می‌کند و اختلاف انرژی آزاد به عنوان انرژی الکتریکی به مدار خارجی تحویل می‌شود. از گذشته، از اصطلاح “باتری” برای دستگاه‌هایی با چند سلول استفاده می‌شد، با این حال از این اصطلاح همچنان برای دستگاه‌هایی با فقط یک سلول استفاده می‌شود. باتری‌های اولیه (یکبار مصرف) یکبار استفاده می‌شوند و دور انداخته می‌شوند، زیرا ترکیب شیمیایی مواد الکترود در هنگام تخلیه برگشت‌ناپذیر، دچار تغییر می‌شوند. یک نمونه معمول باتری قلیایی است که برای چراغ قوه و بسیاری از دستگاه‌های الکترونیکی قابل حمل استفاده می‌شود. باتری‌های ثانویه (قابل شارژ) با استفاده از جریان الکتریکی اعمال شده می‌توانند چندین بار تخلیه و شارژ شوند. ترکیب شیمیایی اصلی الکترودها را میتوان با جریان الکتریکی معکوس، بازیابی کرد. به عنوان مثال میتوان به باتری‌های اسید-سرب که در وسایل نقلیه استفاده می‌شوند و باتری‌های لیتیوم-یون که برای تجهیزات الکترونیکی قابل حمل مانند لپ تاپ‌ها و تلفن‌های همراه استفاده می‌شود، اشاره کرد.
الکتریسیته یا برق یا نیروی الکتریکی مجموعه‌ای از پدیده‌های طبیعی است که به حضور و جریان بار الکتریکی وابسته است. طبق توصیف معادلات ماکسول الکتریسیته با مغناطیس در ارتباط است و هر دو بخشی از پدیده الکترومغناطیس هستند. الکتریسیته آثار متنوع زیادی چون آذرخش، الکتریسیته ساکن، گرمایش الکتریکی و تخلیه بار الکتریکی و … دارد.
وجود بار الکتریکی، که می‌تواند مثبت یا منفی باشد، میدان الکتریکی تولید می‌کند. حرکت بار الکتریکی که جریان الکتریکی نام دارد میدانی مغناطیسی تولید می‌کند.
زمانی که بار در مکانی با میدان مغناطیسی غیر صفر قرار می‌گیرد، نیرویی بر آن اثر خواهد گذاشت. اندازهٔ این نیرو با قانون کولن اندازه‌گیری می‌شود. اگر بار به حرکت در بیاید میدان مغناطیسی بر روی بار کار انجام می‌دهد. در این حالت میتوان گفت پتانسیل الکتریکی در نقطه‌ای مشخص در فضا وجود دارد که با کاری که توسط عامل خارجی انجام داده شده تا یک واحد بار را از نقطه اول به نقطه ثانویه حمل کند برابر است و با ولت اندازه‌گیری می‌شود.
برق قلب فناوری‌های مدرن است و به این منظورها استفاده می‌شود:
- توان الکتریکی: استفاده از جریان الکتریکی برای تأمین انرژی وسایل برقی را گویند.
- الکترونیک: در حالی که با مدارهای الکتریکی در ارتباط است، شامل اجزای فعال الکتریکی از جمله لامپ‌های خلأ، ترانزیستورها، دیودها و مدارهای مجتمع می‌باشد.
بُرد مدار چاپی یا برد الکترونیکی شامل مجموعه‌ای از مدارهای الکتریکی بوده و می‌تواند یک طرفه (یک لایه مس)، دو طرفه (دو لایه مس) یا حتی چند لایه و به رنگ‌های سبز، نارنجی، قرمز، مشکی ، آبی ،سفید و دیگر رنگ ها مختلف باشد؛ به‌طوریکه قطعات الکترونیکی مانند مقاومت، خازن، سلف،آی سی و … بر روی آن مونتاژ شده و جهت استفاده در تجهیزات الکترونیکی بکار می‌رود.
ماده خام تشکیل دهنده این بردها از متریال‌های مختلفی مانند فایبرگلس، مخلوط فنول و کاغذ، راجرز، تفلون، فلکسی بل و … ساخته شده و با ضخامت‌های ۰٫۲ تا ۳٫۲ میلی‌متر عرضه می‌گردند. استاندارد جهانی تولید بردهای مدار چاپی بر اساس استاندارد UL وIPC بوده و جهت طراحی این بردها عموماً از نرم‌افزار Protel ، آلتیوم دیزاینر ، پروتئوس و یا Eagle استفاده می‌گردد.
برد مدار چاپی نبایستی با فیبر خام اشتباه گرفته شود.
بُردهای مدار چاپی در همهٔ محصولات الکترونیکی حتی ساده‌ترین آن‌ها استفاده می‌شود. دیگر موارد بُرد مدار چاپی، شامل سیم بسته‌بندی و ساخت‌وساز نقطه به نقطه می‌باشد. بُرد مدار چاپی، نیازمند طراحی‌های اضافی برای ترتیب مدار دارد؛ اما ساخت و مونتاژ می‌تواند به صورت خودکار باشد. ساخت مدارهایی با بُرد مدار چاپی نسبت به دیگر روش‌های سیم‌کشی به عنوان اجزاء نصب شده و سیم‌کشی با یک بخش واحد، ارزان‌تر و سریع‌تر است. علاوه بر این، خطاهای سیم‌کشی اپراتور هم حذف می‌شوند.
